PETSINF24H

CHOROBY

​

​

Niepokojące sygnały mogące być objawem choroby:

​

​

– Zachowanie: osowiałość, nadmierna aktywność, agresja, unikanie kontaktu z domownikami, senność, niepokój, częste miauczenie, częste przebywanie w ukryciu i inne znaczące zmiany w zachowaniu kota.

– Waga: nagła utrata masy ciała lub jej nagły przyrost powinien nas zaniepokoić, dlatego należy regularnie kontrolować wagę kota np. raz w miesiącu.

– Skóra i sierść: wszelkiego typu zmiany stanu skóry i sierści: matowa, łamliwa lub przetłuszczona sierść, nastroszona sierść, nadmierna utrata sierści, wyłysienia, owrzodzenia, strupy, zgrubienia, ślady po ukąszeniach lub ślady pasożytów oraz uporczywe drapanie, nadmierne mycie się przez kota lub zaprzestanie mycia się.

– Uszy: wszelkiego rodzaju wycieki z uszu, złogi woszczyzny, opuchnięcie małżowiny oraz częste drapanie lub tarcie uszu, przekrzywianie lub potrząsanie głową i pogorszenie słuchu.

– Nos: wszelkiego rodzaju wycieki, suchość nosa, uporczywe kichanie.

– Oczy: wszelkiego rodzaju wycieki, zmiana barwy oka, zapalenie spojówek, widoczna trzecia powieka, nadwrażliwość na światło lub zaburzenia widzenia.

– Jama ustna: zmiana koloru dziąseł, kamień nazębny, odsłonięte szyjki zębowe, owrzodzenia, powiększone migdałki, połamane lub ruszające się zęby, ubytki w uzębieniu, nieprzyjemny zapach z jamy ustnej, ślinienie się, tarcie pyskiem, utrata apetytu lub trudności w jedzeniu.

– Układ trawienny i wydalniczy: uporczywe wymioty lub biegunki, długotrwałe zaparcia, utrata apetytu, zmiany w konsystencji i wyglądzie kału, obecność pasożytów w kale, trudności w oddawaniu moczu, zmiana w częstotliwości oddawania moczu, zmiana wyglądu moczu, nadmierne pragnienie lub uporczywe lizanie okolic odbytu i ujścia cewki moczowej.

– Układ oddechowy: trudności w oddychaniu, szmery, świsty, zadyszka, zwiększenie częstotliwości oddechu, uporczywy kaszel lub kichanie, oddychanie z otwartym pyskiem.

​

– Układ kostny i mięśniowy: jakiekolwiek zmiany w chodzie: utykanie, kulenie, a także opuchlizna kończyn, niechęć do ruchu, niechęć do dotykania i miauczenie lub agresja podczas dotykania.

​

– Układ nerwowy: zaniepokoić powinny nas choćby najmniejsze drgawki.

​

-  wystąpienie gorączki i zmiany pulsu

​

​

​

​

​

1.  Biegunka

​

Przyczyny biegunki mogą być bardzo różne. Niektóre są mniej, inne bardziej poważne. Czasami przyczyną jest poważna choroba, a czasami tylko niewłaściwa dieta. Poniżej znajduje się lista możliwych przyczyn biegunki. Jednak najlepiej przyczynę określi lekarz weterynarii po zbadaniu konkretnego przypadku. 

Przyczyny : 

- nieodpowiednie pożywienie 
- nagła zmiana karmy 
- zepsute jedzenie 
- zatrucie 
- podawanie do picia mleka (szczególnie krowiego) 
- inwazja pasożytów (tasiemce, glisty) 
- podanie środka przeciw robakom (przyczyną jest gwałtowne zabicie robaków i wchłanianie toksyn powstałych   w wyniku ich rozkładu) 
- lamblie, kokcydie w przewodzie pokarmowym 
- infekcja bakteryjna przewodu pokarmowego 
- problemy z trzustką 
- choroby wirusowe (np. panleukopenia) 
- alergia pokarmowa 
- silny stres 
- leczenie antybiotykami lub innymi lekami doustnymi 
- nowotwory 
- stany zapalne jelit 
- podrażnienia błon śluzowych układu pokarmowego

​

Jak postępować przy biegunce?

Przede wszystkim należy wtedy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii. Wszelkie działania powinno się podejmować dopiero po konsultacji z lekarzem. Jeśli przyczyną okaże się choroba wirusowa, należy też podjąć leczenie tej choroby. Lekarz może zlecić badanie kału na obecność lamblii, kokcydii, bakterii, a w przypadku podejrzenia chorej trzustki – na obecność trypsyny w kale. Jeśli przyczyny związane są ze złą dietą lub alergią pokarmową, konieczna będzie zmiana diety. 

Prawdopodobnie zalecona zostanie lekkostrawna, pozwalająca odpocząć jelitom dieta. Sucha karma może drażnić i tak już podrażnione błony śluzowe przewodu pokarmowego, dlatego dietę należy ograniczyć do gotowanego, chudego mięsa drobiowego, które jest delikatne dla chorego brzuszka. Mięso najlepiej zmiksować z ugotowanym ryżem, można też dodać gotowaną marchewkę. Ryż ma dobre właściwości chłonące, więc jest wskazany przy problemach z biegunką. Można też podawać specjalną mokrą karmę dla kotów z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. 

Jeśli chodzi o płyny – bezwzględnie należy odstawić mleko. Do picia podajemy kotu wyłącznie wodę. Mleko może nasilić dolegliwość, gdyż laktoza zawarta w mleku powoduje reakcje uczuleniowe oraz jest źle tolerowana przez koci układ trawienny (w naturze koty nie piją przecież krowiego mleka). 

Czasami lekarz może zalecić podanie węgla aktywnego (zwiąże on toksyny z przewodu pokarmowego i zapobiegnie ich wchłonięciu do organizmu) lub jakiegoś leku przeciwbiegunkowego (np. zawiesina dla niemowląt). Pomocne może być też podanie strzykawką do pyszczka preparatu elektrolitowego (np. ¼ saszetki Smecty rozpuszczonej w połowie szklanki wody) – zawsze jednak zapytajmy lekarza, czy możemy taki preparat podać. Jeśli kot jest odwodniony lub nie chce jeść, lekarz może zastosować nawadnianie i odżywianie za pomocą kroplówki. Pamiętajmy, aby choremu kotu zapewnić dużo spokoju.

​

​

​

​

2.  Kocia panleukopenia -nosówka
 

Kocia panleukopenia jest jedną z najczęstszych chorób wirusowych kotów. Jest także nazywana kocim zakaźnym zapaleniem jelit i kocią nosówką 

Przyczyna 
- wirus kociej panleukopenii (FPV) jest parwowirusem 
- FPV jest stabilny i oporny na większość środków dezynfekcyjnych poza formaldehydem i glutaraldehydem 
- FPV powoduje chorobę u kotowatych oraz niektórych innych gatunków zwierząt, np. fretek 
- wirus przenosi się bezpośrednio od zainfekowanych zwierząt lub za pośrednictwem ich wydzielin i wydalin, zwłaszcza kału 
- największa częstotliwość wystepowania panleukopeni ma miejsce u kotów w wieku 3 do 5 miesięcy 

Objawy 

- temp 40 - 42 C, bardzo częsta 
- depresja i anoreksja 
- wymioty podbarwione żółcią, nie powiązane ze spożyciem pokarmu 
- silne i szybko postępujące odwodnienie 
- biegunka, jeżeli jest obecna, następuje w późniejszym etapie choroby 
- jelita mają charakterystyczną, "linowatą" konsystencję i są bolesne przy omacywaniu 
- można spotkać wylewy punkcikowate powiązane z zespołem wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC, zespół charakteryzuje się masywnym krzepnięciem krwi w naczyniach włosowatych, wtórny do inncyh chorób, prowadzi do śmierci z powodu zaburzeń krążenia)) 
- przy silnych objawach i infekcjach wtórnych może dochodzić do śmierci 
- ciężarne kotki mogą ronić, może dochodzić do mumifikacji płodów i bezpłodności 
- noworodki mogą wykazywac niezborność móżdżkową (problemy z koordynacją ruchów, wysokie unoszenie kończyn, zbyt długie kroki) 
- kocięta zakażone w fazie płodowej mogą wykazywać dysplazję siatkówki, jej pofałdowanie i odklejanie (obserwowane jako ślepota) 

Diagnoza 

Hematologia i biochemia : 
- początkowo ma miejsce leukopenia (obniżenie poziomu leukocytów), ustępująca po 24-48 godzinach 
- częściej dochodzi do neutropenii (obniżenie poziomu neutrofilów) 
- anemia, spowodowana utratą krwi do światła jelit 
- trombocytopenia (obniżenie poziomu płytek krwi) w przypadku wystąpienia DIC 
- nieznaczne do średnich podniesienie ALT, AST i bilirubiny 
- rzadko żółtaczka 
- w przypadkach zakażeń płodowych i noworodkowych możliwa azotemia 
Badania serologiczne, izolacja wirusa 
- rzadko stosowane, ale możliwe 

Diagnoza różnicowa (choroby dające podobne objawy)

 
- salmonelloza - leukopenia i ostre zapalenie żołądka i jelit 
- białaczka - j.w. 

Postępowanie 

- nie podawanie wody i pokarmu doustnie w przypadku wymiotów 
- intensywna płynoterapia 
- transfuzja krwi i/lub osocza w przypadku silnych zaburzeń hematologicznych 
- w przypadku intensywnych wymiotów leki przeciwwymiotne 
- antybiotyki o szerokim spektrum działania - kontrolowanie zakażeń wtórnych 
- podawanie witamin z grupy B 
- leki osłaniające śluzówkę przewodu pokarmowego 
- leki obniżające motorykę jelit powinny być unikane w terapii (leki przeciwwymiotne!!!) ponieważ zwiększają ryzyko wchłaniania toksyn ze światła przewodu pokarmowego 

Monitorowanie pacjenta 

- pomiar poziomu i rozkładu białych krwinek w ciągu 24-48 godzin od pierwszego badania 
- stopniowe zwiększanie podaży doustnej pokarmu i płynów, na początku pokarmy półpłynne 

Zapobieganie 

- szczepienie matki, najlepiej przed ciążą 
- odporność siarowa (przeciwciała otrzymane od matki z siarą) utrzymują skuteczny poziom odporności biernej u kociąt do 12-14 tygodnia życia 
- szczepienie kociąt w wieku 12 tyg i powtórka 15-16 tygodni 
- w przypadku silnego narażenia kociąt na wirusa - pierwsze szczepienie w wieku 9 tyg, drugie 12 tyg

​

​

​

​

3.  Zakaźne zapalenie otrzewnej 

Zakaźne zapalenie otrzewnej (FIP) jest wysoce śmiertelną chorobą wirusową kotów, o trzech podstawowych postaciach: wysiękowej (mokrej), nie wysiękowej (suchej) i mieszanej 

Przyczyna 

- wirus FIP (FIPV) jest RNA-wirusem z grupy korona wirusów 
- FIPV jest niestabilny i łatwo ulega unieszkodliwieniu przy użyciu standardowych środków dezynfekcyjnych 
Epidemiologia 
- najczęściej występuje u kotów w wieku poniżej 4 roku życia 
- FIPV dostaje się drogą pokarmową i inhalacyjną 
- wirusy FeLV i FIV zwiększają prawdopodobieństwo zakażenia FIP 
Postaci choroby 
- forma wysiękowa jest najczęstsza i charakteryzuje sie obecnością wysięku w jamie otrzewnej, ew. w jamie opłucnej 
- forma nie wysiękowa (sucha) charakteryzuje się obecnością ziarniakowych (szarobiałe guzki różnej wielkości)zmian w jamie otrzewnej i narządach wewnętrznych 


Objawy 

- początek choroby może być nagły lub rozwijać się powoli 
- początkowe objawy są niespecyficzne (np. anoreksja, spadek masy ciała, depresja, odwodnienie) 
- temperatura 39,5 - 41 C, oporna na podawanie antybiotyków, faluje (obniża się i podwyższa) w ciągu dnia 
Forma wysiękowa: 
- gorączka 
- wodobrzusze, znaczące powiększenie powłok brzusznych 
- przyspieszone oddechy, stłumione szmery sercowe, jasne śluzówki 
Forma sucha 
- początek jest podstępny, niezauważalny 
- często gorączka i spadek masy ciała 
- objawy zależą od tego, jakie narządy są zaatakowane: najczęściej narządy jamy brzusznej (nerki, węzły chłonne, otrzewna, wątroba - zaburzenia typowe dla tych narządów), rzadziej ośrodkowy układ nerwowy (rodzaj zaburzeń zależy od lokalizacji w OUN) , najrzadziej uszkodzenie gałek ocznych (objawia się ślepotą) 

Diagnoza 

Hematologia i biochemia: 
- zwykle neutrofilia , eozynofilia (podniesienie poziomu neutrofili, eozynofili), limfopenia (obniżenie poziomu limfocytów) 
- anemia (łagodna do średniozaawansowanej, normocytarna, normochromatyczna) jako wynik hamujacego działania choroby na wytwarzanie erytrocytów 
- czesto podniesiony poziom białek osocza >7,8 g/dl 
- podniesione poziomy enzymów wątrobowych i bilirubiny 
- podwyższony poziom fibrynogenu, skutkujący DIC 
Ocena wysięku pobranego z jamy otrzewnej: 
- jasnożółty do ciemnożółtego, ciągnący, lepki 
- poziom białka >=5-12 g/dl 
- krzepnący na powietrzu 
- wysoka zawartość elementów komórkowych z 1600-25000 leukocytów w mikrolitrze 
Badanie serologiczne: 
- obecne są komercyjne testy ELISA, trzeba je wykonać dwukrotnie w odstępie 2 tygodni 

Diagnoza różnicowa (choroby dające podobne objawy): 

- toksoplazmoza 
- FeLV 
- FIV 

Postępowanie 

- nie ma skutecznej terapii w przypadku formy wysiękowej lub znacznego uszkodzenia narządów wewnętrznych przy postaci suchej 
- można stosować leki nowej generacji - interferon, paciorkowcową proteinę A, AZT, Lydium, Baypamun - opisane przy FeLV 
- postępowanie jest paliatywne, najlepsze wyniki przynosi u kotów nie wykazujacych objawów klinicznych, daje krótkie okresy remisji choroby 
- Prednisolon 4 mg/kg m.c. doustnie 1 raz dziennie, również w kombinacji z cyklofosfamidem 2 mg/kg m.c. 1 raz dziennie 
- antybiotyki o szerokim spektrum działania 
- monitorowanie funkcji nerek i szpiku kostnego 
- rokowanie jest ostrożne do złego 
- forma wysiekowa najczęściej kończy sie śmiercią w ciągu 5-7 tygodni od wystapienia objawów klinicznych. Przy postaci suchej czas życia zależy od jej zaawansowania, ale jest zanczaco dłuższy niz w formie wysiękowej 

Zapobieganie 

- w Polsce nie ma możliwości profilaktyki 
- w USA stosowana szczepionka donosowa

​

​

4.  Infekcja wirusem kociej białaczki 

Wirus kociej białaczki (FeLV) powoduje spontaniczne nowotworzenie u kotów. Ponadto powoduje obniżenie aktywności szpiku kostnego i obniżenie odporności (immunosupresję) 

Przyczyna 

- FeLV jest retrowirusem, namnażającym się w szpiku kostnym, śliniankach i nabłonku dróg oddechowych 
- nie powoduje uszkodzenia komórek (nie jest cytopatyczny) i pączkuje z błony komórkowej 
- są trzy podgrupy wirusa: A (u wszystkich kotów chorych), B (tylko razem z A, u 50% kotów chorych) i C (najrzadziej, mutacja A) 
Epidemiologia 
- FeLV przenosi się tylko bezpośrednio za pośrednictwem śliny, potrzebny jest bliski, długotrwały i bezpośredni kontakt by doszło do przekazania zakażenia 
- ew. możliwe zakażenie za pośrednictwem innych wydzielin i wydalin, ale rzadkie i mało prawdopodobne 
- możliwe zakażenie śródmaciczne 
- jest jedną z najistotniejszych przyczyn śmierci i ciężkich chorób przewlekłych u kotów domowych 
- FeLV jest wrażliwy na popularne srodki dezynfekcyjne, mydła, ciepło i suszenie 

Objawy 

Choroby nowotworowe: 
1. Białaczka 
- komórki nowotworowe to limfoblasty, zazwyczaj komórki T u kotów i B u psów 
- to gwałtownie postępujaca choroba nowotworowa kotów i psów młodych i w średnim wieku 
Objawy kliniczne: 
- letarg, anoreksja 
- czasami krwawienia 
- objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, jeżeli dochodzi do zaatakowania opon mózgowych lub rdzeniowych: zazwyczaj zaburzenia nerwów czaszkowych 
- jasne błony śluzowe 
- powiększenie śledziony, uogólnione powiększenie węzłów chłonnych 
- czasami gorączka lub inne objawy infekcji bakteryjnych 
Diagnoza 
- badanie morfologii krwi jest czasami istotne w diagnozie jeżeli wskazuje poziom > 20000 leukocytów w mikrolitrze 
- badanie szpiku kostnego (biopsja) jest niezbędne, jeżeli poziom leukocytów we krwi jest normalny lub wręcz obniżony, wskazane przy podniesionym poziomie leukocytów we krwi (potrzeba wykonania kilku biopsji) 
Postępowanie: 
- poziom neutrofili > 3000/mikrolitr - leki mielosupresyjne (patrz chłoniak) 
- poziom neutrofili < 3000/mikrolitr lub poziom płytek krwi < 75000/mikrolitr - leki oszczędzające szpik kostny: vinkrystyna, prednisolon, L-asparaginaza (raczej nieskuteczna u kotów) 
Monitoring pacjenta: 
- badanie morfologii krwi co 5-7 dni (podczas chemioterapii) 
- badanie moczu w kierunku krwawień 
- zapobieganie zakażeniom wtórnym (antybiotyki o szerokim spektrum działania) 
-jeżeli po roku terapii nie doszło do nawrotu choroby można rozważyć zaprzestanie leczenia 
- skuteczne wyleczenie u ok. 25% kotów po zastosowaniu kombinacji vinkrystyna/prednisolon 

2. Chłoniak 
- nowotwór z tkanki limfatycznej, pierwotnie atakujący węzły chłonne oraz narządy trzewne, takie jak wątroba czy śledziona 
- najczęstsza choroba nowotworowa węzłów chłonnych 
Przyczyny 
- choroby wirusowe : FeLV, podobno też czasami FIV 
- predyspozycje genetyczne 
- narażenie na czynniki rakotwórcze 
Klasyfikacja: 
- u kotów najczęstsza postać śródpiersiowa, potem pokarmowa, nerkowa, rozsiana, białaczkowa. 
Objawy kliniczne: 
- u kotów średnia wieku 3 lata dla kotów FeLV-dodatnich i 7 lat dla kotów FeLV-ujemnych 
- postac śródpiersiowa: zaburzenia oddechowe, często obrzęk twarzy i kończyn piersiowych, wielomocz, zwiększone pragnienie, anoreksja, osłabienie 
- postać pokarmowa: spadek masy ciałą i letarg, wymioty, biegunka, z krwią lub bez krwi 
- postać nerkowa: niewydolnośc nerek, mocznica 
- postać rozsiana: uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, brak apetytu, letarg, spadek masy ciała, zwiększone pragnienie, zwiększona produkcja moczu, powiększenie wątroby i sledziony, zaburzenia widzenia 
Diagnoza: 
- badanie fizykalne: jasne śluzówki, czesto z wybroczynami, powiększenie węzłów chłonnych, powiększenie narządów jamy brzusznej 
- badanie morfologii krwii szpiku: wadliwe limfocyty we krwi, obniżenie poziomu płytek krwi, eozynofilów, limfocytów, występowanie jądrzastych erytrocytów; anemia; w szpiku liczne nieprawidłowe limfocyty 
zaburzenia biochemii krwi: hiperkalcemia, podniesiony poziom mocznika ikreatyniny (postać nerkowa), podniesiony poziom enzymów wątrobowych (postać wątrobowa) 
- przy zakażeniu FeLV najczęsciej postać śródpiersiowa i rozsiana (80%), postać nerkowa (50%), pokarmowa (30%), rzadko skórna 
Postępowanie: 
- najlepsze perspektywy niesie ze soba postać rozsiana, zlokalizowane są trudniejsze w terapii 
- u kotów FeLV znacząco skraca czas przeżycia 
- podawanie leków chemioterapeutycznych : cyklofosfamid, arabionozyd cytozyny, vinkrystyna, 6-merkaptopuryna, tetotrexat, L-asparaginaza, doxorubicyna 
- choroba nieleczona kończy się zazwyczaj zgonem w ciągu 4-6 tygodni 
- w przypadku wczesnie rozpoczetej terapii przy zakażeniu FeLV osiąga się czas przezycia około 18 miesięcy 

Obniżenie aktywności szpiku kostnego: 
- możliwa jest wtórna anemia 
- zazwyczaj prawidłowy poziom leukocytów, ale możliwe obnizenie poziomu granulocytów i limfocytów (granulocytopenia i limfopenia) 
- szpik kostny normokomórkowy, ale może być obniżona zawartość komórek 
Inne syndromy: 
- kłębuszkowe zapalenie nerek z zespołem nefrotycznym 
- zaburzenia w rozrodzie: niepłodność, ronienia związane z bakteryjnym zapaleniem błony śluzowej macicy 
- uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, szczególnie żuchwowych 
- powstawanie wyrośli chrzęstno-kostnych i marmurowatość kości 
- zaburzenia widzenia 
- nietrzymanie moczu 
- obniżenie odporności i wtórne zakażenia bakteryjne 

Diagnoza 

- wg objawów klinicznych + badania dodatkowe 
Oto schemat postępowania diagnostycznego przy badaniu w kierunku FeLV: 
 

Postępowanie 

- omówione przy konkretnych chorobach 
- polega głównie na unikaniu zakażeń wtórnych 
- leki immunostymulujące np. Lydium, Baypamun 
- koty z kliniczną postacią choroby nie mają dużych szans na przeżycie 
- koty-nosiciele powinny być otoczone staranną opieką. Należy pamiętac o tym, że mogą one żyć wiele lat i nie hcorować. Należy je jedynie odseparować od konaktu z innymi, zdrowymi kotami, zapewnić im warunki możliwie bezstresowe, dbać o profilaktyczne odrobaczanie i odpchlanie. Nosicieli nie należy szczepić przeciwko FeLV. 

Zapobieganie 

- dostępne są szczepionki przeciwko białaczce kotów, ale ich działanie jest kontrowersyjne. Częstym skutkiem ubocznym ich stosowania jest powstanie mięsaka limfatycznego w miejscu iniekcji. Ponadto, nie powinny byc one stosowane u kotów, u których nie zostało przeprowadzone badanie serologiczne w kierunku FeLV. Szczepienie może być zaniechane w przypadku kota domowego, nie wychodzącego.

​

​

5.  Zakażenie wirusem kociego niedoboru immunologicznego (FIV) 

- zakażenie FIV powoduje nabyty niedobór immunologiczny u kotów 

Przyczyna 

- FIV nalezy do retrowirusów, jest izolowany z leukocytów krwi obwodowej 
- powoduje u kotów i kotowatych chorobę odpowiadającą AIDS u ludzi 
- wrażliwy na warunki środowiska zewnętrznego i standartowe środki dezynfekcyjne 
Epidemiologia 
- rozpowszechniony na całym świecie 
- najczęściej przenoszony poprzez ugryzienie i kopulację (możliwe jedynie zakażenie bezpośrednie, przez zwierzę, nie ma zakażeń drogą pośrednią) 
- ew. możliwe zakażenie śródmaciczne lub w okresie porodu (np. przy przegryzaniu pępowiny) 
- może być izolowany z osocza, śliny i płynu mózgowo-rdzeniowego 
- wychodzące, niekastrowane samce to grupa najwyższego ryzyka, chorba rzadziej wystepuje u samic 

Objawy kliniczne: 

- są trzy fazy choroby, następujące po sobie 
Faza ostra: 
- trwa zwykle 4-6 tygodni 
- uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, gorączka, złe samopoczucie 
- wtórne infekcje bakteryjne, głownie układu pokarmowego i skóry 
- zaburzenia szpiku kostnego 
Faza ukryta (latentna): 
- poprzedza fazę przewlekłą, długość nieznana, objawów brak 
Faza przewlekła (terminalna): 
- ujawnia się zazwyczaj w wieku powyżej 5 lat 
- zapalenie jamy ustnej i dziąseł 
- biegunka 
- przetrwałe infekcje górnych dróg oddechowych i dróg moczowych 
- wyniszczenie i dreszcze 
- ropne zapalenie spojówek, światłowstręt 
- ropne zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego 
- objawy neurologiczne: zmiany behawioralne, zachowanie psychotyczne, demencja, mimowolne drgania mięśni twarzowy, padaczka 
- wrażliwośc na zakażenia 

Diagnoza 

- hematologia: obniżenie poziomu neutrofilów (neutropenia), czesto z olbrzymią leukopenią (obnizenie poziomu leukocytów), anemia 
- badania serologiczne: komercyjne testy ELISA 
- można izolowac wirusa (rzadko stosowane) 

Diagnostyka różnicowa (choroby o podobnym przebiegu) 

- wszelkie inne przyczyny anemii, leukopenii i immunosupresji 

Postępowanie, zapobieganie 

- nie ma skutecznej terapii, która mogłaby zniszczyć wirusa lub powstrzymac chorobę 
- można jedynie leczyć wtórne infekcje bakteryjne 
- brak obecnie skutecznej szczepionki 
- jedyna metoda profilaktyki to unikanie kontaktu kotów domowych z dzikimi

​

​

​

6.  Zakażenie kocim wirusem syncytialnym 

- koci wirus syncytialny/tworzący syncytium (FeSFV) powoduje postępujące zapalenie wielostawowe u zakażonych kotów 

Przyczyna 

- FeSFV jest retrowirusem, powodującym powstawanie wielojądrzastych zespólni (wielojądrzasta masa protoplazmy wytworzona przez zespolenie wielu komórek) w gwałtownie rosnących populacjach komórek 
- wirus dostaje się do organizum poprzez rany gryzione 
- najbardziej narażone są koty wychodzące i dzikie 
- możliwe zakażenie śródmaciczne 


Objawy kliniczne 

- często bezobjawowe 
- przewlekłe postępujące zapalenie wielostawowe, zwłaszcza niekastrowane, wychodzące samce w wieku 1,5-5 lat: obrzmiałe, opuchnięte i bolesne stawy, sztywny chód, często uogólnione powiększenie obwodowych węzłów chlonnych 

Diagnoza 

- badanie mazi stawowej - podwyższony poziom neutrofilów i dużych komórek jednojądrzastych 
- badania serologiczne - immunodyfuzja i immunofluorescencja 
- hodowla komórek z górnej jaśniejszej warstwy skrzepu krwi zawierającej osocze i krwinki białe 

Diagnoza różnicowa (inne choroby dające podobne objawy) 

- wszelkie inne możliwe przyczyny zapalenia stawów 

Postępowanie i zapobieganie 

- nie ma skutecznej terapii infekcji FeSFV, ale postęp choroby może być hamowany przy użyciu leków immunosupresyjnych, np. sterydów 
- zwierzęta chore powinny być odizolowane, zwłąszcza z hodowli, w których wystepuje wiele kotów

​

​

7.  Koci katar 

przyczyny 

- koci katar to zakażenie górnych dróg oddechowych, które może być powodowane przez jeden lub kilka patogenów 
- patogeny to: koci herpeswirus typu 1 (FHV-1), koci kaliciwirus (FCV), reowirusy, bakterie z rodzjów Chlamydia, Mycoplasma, Boedetella, Pasteurella 
- badania wykazują że FHV-1 i FCV odpowiadają za 85-90% przypadków kociego kataru 
- teoretycznie wszystkie infekcje wywyoływane przez te wirusy są wikłane przez wtórne zakażenia bakteryjne, co znacząco powieksza powagę choroby i śmiertelność 


Objawy 

Ogólnie 
- zazwyczaj chorują koty młode, w wieku 6-12 tygodni i dorosłe koty nieszczepione 
- gorączka, depresja 
- kaszel, kichanie 
- wypływ z nozdrzy i worków spojówkowych 
- anoreksja, owrzodzenia jamy ustnej, nadmierne ślinienie 
- odwodnienie i utrata masy ciała 
- odruchy wymiotne i niechęć do jedzenia 
- w ciągu kilku dni może dojść do poprawy samopoczucia i stopniowego wyzdrowienia u niektórych zwierząt, zaś u innych choroba może się ciągnąć tygodniami 
- powaga choroby i śmiertelnośc jest większa u kociąt i kotów o obniżonej odporności (np. zakażonych FeLV) 
- FHV-1, FCV i Chlamydia mogą powodowac jedynie chorobe oczu, bez objawów ze strony układu oddechowego 
- koty wykazujace długotrwałe lub występujące od czasu do czasu kichanie, kaszlenie, śluzowo-ropny wyciek z nozdrzy i/lub zapalenie dziąseł mogą byc nosicielami
Koci herpeswirus typu 1 
- doprowadza, wraz z Chlamydia sp. do zapalenia spojówki i rogówki, co może prowadzić do powstania owrzodzeń rogówki. Ma miejsce obfity wyciek ropny z oka, spojówki są obrzękłe, zaczerwienione, oko przymknięte. Należy pamiętać o tym, że nie leczony wrzód rogówki może doprowadzić do jej perforacji, zakażenia, a w konsekwencji ślepoty i utraty oka 
- u części zwierząt może prowadzić do przewlekłego zapalenia spojówek. Ma wówczas miejsce stały wyciek z oczu oraz zmętnienie oka. Stan ten jest niemożliwy do wyleczenia, można jedynie stosowac leczenie doraźne, tymczasowo poprawiające stan zdrowia 
- prowadzi do początkowo ostrego zapalenia jamy nosowej - dochodzi do martwicy nabłonka małżowin nosowych, ropnego wysięku, ciężkiej duszności. Zapalenie z czasem przechodzi w proces przewlekły, charakteryzujący się nieznaczną dusznością, surowiczym (wodnistym) wypływem z nozdrzy i kichaniem. Stan ten nie jest możliwy do wyleczenia, można jedynie stosowac leczenie doraźne, tymczasowo poprawiające stan zdrowia 
- w przypadku zakażenia w czasie ciąży może dojść do ronienia, ew. kocięta rodzą się słabe i szybko umierają z objawami zapalenia płuc 
Koci kaliciwirus 
- w sprzyjających warunkach (silne osłabienie organizmu) może doprowadzić do zapalenia oskrzeli i płuc. Jest to stan niezwykle groźny dla zdrowia kota, zwłaszcza jeżeli dojdzie do wtórnych infekcji bakteryjnych. Pojawia się osłabienie, apatia, silna duszność, gorączka, niechęć do jedzenia i picia. W razie braku leczenia chorba może prowadzić do śmierci zwierzęcia 
- powoduje zapalenie jamy ustnej i dziąseł wraz z owrzodzeniami i nadżerkami podniebienia, języka, łuków podniebiennych. Powodują one silny ból, niechęć do jedzenia, ślinienie, brzydki zapach z jamy ustnej. Zmiany zazwyczaj ustępują samoistnie, czasami przechodzą w postać przewleką choroby 
- bardzo rzadko dochodzi do powstania mięśniowej postaci choroby - syndromu kulejącego kocięcia. Ma ona miejsce u kociąt, cechuje się szybkim powstaniem i gwałtownym przebiegiem. Kot ma temp. > 40C, obrzękłe i bolesne stawy i mięsnie kończyn. Stan jest tak bolesny, że zwierzęta nie są się w stanie poruszać. Na szczęscie zachowany jest apetyt i pragnienie, więc z pomocą właściciela zwierze moze byc odżywiane i pojone. Po ok. 4 dniach stan ustepuje samoistnie. 

Diagnoza 

- zazwyczaj na podstawie objawów klinicznych 
- identyfikacja konkretnych patogenów jest trudna - nie można tego zrobić na podstawie objawów klinicznych. Idnetyfikacja jest zalecana w przypadku trudnych przypadków w hodowlach kotów lub kotów trzymanych pojedynczo z przewlekły, opornie poddającym się leczeniu przebiegiem choroby 
- są dostepne dwa testy do identyfikacji FHV-1: izolacja wirusa z wymazów pobranych z nosa, worków spojówkowych, jamy ustnej oraz badanie immunofluorescencyjne preparatów odciskowych spojówek 
- identyfikacja Chlamydia sp.: specjalne metody barwienia preparatów odciskowych i wymazów z gadła, spojówek, nosa (barwienie metodą Giemsa); badanie immunofluorescencyjne w kierunku Chlamydia sp., hodowla komórkowa, badanie immunofluorescencyjne niebezpośrednie w kierunku przeciwciał anty-Chlamydia sp. 
- FCV może byc izolowany z wymazów wymazów pobranych z nosa, worków spojówkowych, jamy ustnej 
- badanie miana przeciwciał przeciwko wspomnianym antygenom dwa razy co dwa tygodnie - czterokrotne powiększenie miana przeciwciał po 2 tygodniach potwierdza diagnozę (rzadko) 
- hodowle bakterii z wymazów pobranych z nosa, worków spojówkowych, jamy ustnej (rzadko, trudne do odróżnienia od flory fizjologicznej) 

Postępowanie 

Leczenie wspomagające: 
- oczyszczanie nozdrzy i oczu z wysięku 
- nawilzanie powietrza dostającego się do dróg oddechowych (nawilżacze powietrza, inhalacje) 
- ciepłe, dobrze wentylowane środowisko 
- wysoce strawne, smaczne i miękkie jedzenie 
W przypadku nadmiernego ślinienia 
- myć okolicę pyska 
- podawać płyny (kroplówki), by nie dopuścić do odwodnienia 
- płukać jamę ustną płynami odkażającymi (napar z rumianku, szałwii) 
- dieta musi być płynna 
- w przypadku niemożności podawania pokarmu doustnie nalezy rozważyć założenie stałej sondy nosowo-żołądkowej i odzywianie kota tą drogą 
W przypadku zapalenia spojówek 
- leki przeciwzapalne (np. diclofenac, prep. Naclof), 
- antybiotyki (np. tobramycyna, prep. Tobrex, gentamycyna), 
- leki przemywające gałkę oczną (płyn fizjologiczny w postaci kropel ocznych, Vidisic gel) 
- przemywanie okolicy oka i usuwanie wysięku, np. naparem z rumianku lub specjalnymi preparatami pielęgnacyjnymi 
Zwalczanie wtórnych infekcji bakteryjnych 
- amoksycylina lub ampicylina 10-22 mg/kg m.c. doustnie 3 razy dziennie 
- amoksycylina z kwasem klawulonowym 12,5 mg/kg m.c. doustnie 2 razy dziennie 
- tetracyklina 15-25 mg/kg m.c. doustnie 3 razy dziennie 
- ciężarne samice zakażone Chlamydia sp. mogą otrzymywać erytromycynę 10-15 mg/kg doustnie 3 razy dziennie lub tylozynę 25 mg/kot doustnie 3 razy dziennie - wymienione są jedynie przykładowe antybiotyki, moga być one także podawane drogą iniekcji podskórnych czy domięśniowych. 

Zapobieganie 

- kocięta szczepi sie w wieku ok. 9 tygodni, powtórka wieku 12 tygodni 
- następne szczepienie po upływie roku, późniejsze co 2-3 lata 
- w przypadku kotów wychodzących, żyjących w skupiskach lub "chorowitych" szczepienie powinno byc odnawiane co roku

​

​

8.  Najważniejsze kocie pasożyty wewnętrzne 

Tasiemczyce 

- tasiemce Dipylidium caninum, Mesocestoides lineatus, Taenia sp., Echinococcus sp., Diphylobothrium latum 
- bytują w jelicie cienkim 
- najpopularniejszy jest Dipylidium caninum, który dostaje się do organizmu wraz ze zjedzoną pchłą. Wygląda on tak (właściciele zazwyczaj porównują jego człony do ziaren ryżu pełzajacych w okolicy odbytu): 
 
- pozostałe dostają się do orgaznimu wraz ze spożytymi narządami wewnętrznymi chorych ssaków lub ryb (Diph. latum) 
Objawy 
- u kotów rzadko, częściej u psów 
- czasami biegunka, osłabienie, objawy nerwowe 
- wędrujące w okolicy odbytu człony Dipylidium caninum wywołują świąd i "saneczkowanie" 

Zapobieganie 

- wykluczenie z karmy surowych odpadków poubojowych i ryb 
- zwalczanie inwazji pcheł i wszołów 
- regularne odrobaczanie zwierząt - rutynowe preparaty 

Znaczenie dla człowieka: 

- człowiek jest żywicielem przypadkowym dla Echinococcus sp. W razie zarażenia może być on niezwykle groźny dla zdrowia człowieka - stale rosnące, dochodzące do kilkunastocentymetrowej średnicy cysty umiejscawiają się w narządach wewnętrznych i mózgu - jedyną metodą leczenia jest zabieg operacyjny 

Glistnice 

- nicienie Toxocara cati i Toxascaris leonina 
- bytują w jelicie cienkim 
- zarażenie po spozyciu inwazyjnych larw znajdujących się w środowisku oraz żywicieli niespecyficznych, np. gryzoni 
- w przypadku T. cati mozliwe zakażenie środmaciczne lub z mlekiem matki 
- nicienie są zazwyczaj opisywane przez właścicieli kota jako "zywe spaghetti" albo 'białe makaroniki" lub "sprężynki". Wyglądają tak: 
  
Objawy 

- biegunka 
- wychudzenie 
- anemia 
- możliwe zaburzenia nerwowe 

Zapobieganie 

- utrzymywanie higieny w otoczeniu zwierząt, regularne usuwanie kału 
- regularne odrobaczanie zwierząt - rutynowe preparaty 

Toksoplazmoza 

- pierwotniak Toxoplasma gondii 
- umiejscawia się w układzie siateczkowo-śródbłonkowym narządów wewnętrznych, makrofagach, układzie nerwowym, u kotów także w nabłonku jelit 
- zakażenie po zjedzeniu oocyst znajdujacych się w środowisku, wydalanych z kałem kotów, spożycie cyst znajdujacych się w tkanakach zwierząt 
- oocysty są wydalane przez kota z kałem, nastepnie ulegają procesowi sporulacji. Proces ten trwa od 1 do 5 dni i dopiero po nim oocysta staje się inwazyjna (może zarażać inny organizm) 

 

Objawy 

- zazwyczaj inwazja przebiega bezobjawowo, dotyczy ok. 20% kotów 
- rzadko objawy kliniczne - anoreksja, spadek masy ciała, letarg, duszność (wtórna do zapalenia płuc), zapalenie tęczówki, zapalenie siatkówki 
- możliwe są również wymioty, biegunka, objawy neurologiczne, uogólnione powiekszenie węzłów chłonnych, żółtaczka, zapalenie mięśni i ronienie 
- u młodych zwierząt możliwe objawy związane z uszkodzeniem narządów wewnętrznych (różne zależnie od narządu) 
- rozpoznawanie jedynie na podstawie badania serologicznego 
Terapia: 
- standartowo stosuje się połączenie klindamycyny 12,5-25 mg/kg masy ciała 2 razy dziennie doustnie wraz z pyrimethaminą 0,5mg/kg masy ciała 2 razy dziennie doustnieb przez 7 dni 
- ponieważ pyrimethamina ma działanie mieolosupresyjne (obniża aktywność szpiku kostnego) powinno się stosować przez czas jej podawania kwas foliowy 5 mg/kot doustnie 1 raz dziennie

 
Zapobieganie 

- problemem jest wszędobylskość pierwotniaka w środowisku 
- unikanie miejsc w których przebywają dzikie koty 
- wykluczenie z diety suroego mięsa i narządów wewnętrznych zwierząt 
- utrzymywanie higieny w pomieszczeniach w których bytują koty 
- dezynfekcja kuwet 

Znaczenie dla człowieka 

- około 40% ludzi jest nosicielami Toxoplasma gondii 
- groźne jest tylko zakażenie, do którego dochodzi po raz pierwszy w czasie ciąży (kobieta nie jest serododatnia, nie miała wczesniej styczności z pasożytem) 
- istnieje prawdopodobieństwo, że płód zostanie wtedy zarażony (40%). U 10% spośród zarażonych płodów może dojść do zmian neurologicznych oraz w budowie gałki ocznej 
- większe jest prawdopodobieństwo zarażenia toksplazmą od surowego mięsa czy niemytych warzyw niż od kota 
- seroujemna kobieta w ciąży nie powinna sprzątać kociej kuwety, ale również unikac kontaktu z wymienionymi w następnym punkcie możliwymi innymi przyczynami zarażenia 
W jaki sposób unikać zarażenia człowieka: 
- gotować starannie mięso w temperaturze minimum 70 C 
- starannie myć ręce, powierzchnie i sprzęt kuchenny po sprawianiu surowego mięsa 
- dokładnie myć warzywa 
- zakładac rękawiczki przy pracach w ogrodzie, w którym mógł się załatwiać kot 
- opróżniać kuwety codziennie, dokłądnie i myć je starannie bierzącą wodą - nawet jeżeli kot wydala oocysty Toxoplasma gondii, to w ciągu jednej doby nie zdążą one wysporulować, czyli nie będą inwazyjne dla człowieka. Codzienne opróżnianie i mycie kuwety chroni właściciela nawet chorego kota!!!! 
- uniemożliwiać kotom wychodzenie na dwór, polowanie i nie podawanie im surowego/niedogotowanego mięsa 
- przykrywanie prywatnych piaskownic, tak by koty nie mogły się w nich załatwiać, bądź, niestety, nie pozwalanie dzieciom na zabawę w publicznej piaskownicy 

Sarkosporydioza 

- pierwotniaki z rodzaju Sarcocystis 
- żyją w jelicie cienkim 
- zarażenie po zjedzeniu cyst znajdujących się w mięśniach ssaków 

Objawy 

- zazwyczaj przebiega bezobjawowo 
- czasami krótkotrwała, przemijająca biegunka 
- wyleczenie następuje samoistnie 

Zapobieganie 

- wykluczenie z diety surowego mięsa ssaków 

Opistorchoza 

- przywra kocia Opistorchis felineus 
- umiejscawia się w przewodach żółciowych wątroby 
- zarażenie po zjedzeniu metacerkarii w surowym mięsie ryb 
- ma długość 7-12 mm i wygląda tak: 
 
Objawy 

- zazwyczaj inwazja przebiega bezobjawowo 
- możliwe zaburzenia funkcji ukladu pokarmowego (wymioty, biegunka), żółtaczka, anemia 
- leczenie prazikwantelem 25 mg/kg masy ciała doustnie przez 3 kolejne dni 

Zapobieganie 

- wykluczenie z diety surowych ryb 

Ancylostomatoza 

- nicień Ancylostoma tubaeformae 
- bytuje w jelicie cienkim 
- zarażenie przez skórę oraz drogą pokarmową po zjedzeniu larw inwazyjnych z karmą lub mlekiem matki 
- mają 9-20 mm długości i wyglądają tak: 
  
Objawy 

- odżywiają się krwią 
- poza zaburzeniami funkcji układu pokarmowego możliwa anemia i wyniszczenie 
- szczególnie wrażliwe na zarażenie są młode zwierzęta 

Zapobieganie 

- regularne i terminowe odrobaczanie 
- zwalacza się standartowymi preparatami przeciwrobaczymi 
- utrzymywanie higieny środowiska 

Włosogłówczyca 

- nicień Trichuris vulpis 
- bytuje w jelicie grubym 
- zarażenie po spożyciu inwazyjnych jaj znajdujących się w środowisku 
- samica ma ok 3-4 cm długości, samiec jest znacznie mniejszy, wyglądają tak: 
 
Objawy 

- rzadko spotykana inwazja 
- zazwyczaj przebiega bezobjawowo 
- masowe zarażenie może się skończyć śmiercią z powodu wyniszczenia

 
Leczenie: 

- mebendazol 40 mg/kg masy ciała doustnie przez 3 dni 
- fenbendazol 25 mg/kg masy ciała doustnie przez 5 dni 

Zapobieganie 

- utrzymywanie higieny środowiska 
- likwidacja jaj trudna z powodu dużej ich oporności na leki dezynfekcyjne 

Giardioza 

- pierwotniak Giardia duodenalis 
- bytuje w jelicie cienkim, powoduje obumieranie komórek kosmków jelitowych, co zaburza wchłanianie 
- rozmnaża się przez podział, wydalana jest z kalem, może przetrwać w środowisku do tygodnia 
- zakażenie drogą pokarmową przez kontakt z kałem zakażonego zwierzęcia, zanieczyszczonymi przedmiotami i wodą 

Objawy 

- często zakażenie bezobjawowe, ulegajace samowyleczeniu po 27-35 dniach 
- rzadko ostre biegunki z jelita cienkiego, często wodniste, połączone z burczeniem w brzuchu 
- zazwyczaj powoduje przemijające, nawracające falami co ok. 2 tygodnie biegunki, kał mazisty, nieuformowany, spadek masy ciała lub słabe przybieranie na wadze 
- odpowiada za znaczną część biegunek tzw. tła nieznznego 
- wyrywa się ją poprzez badanie kału, rzadko testem ELISA na obecność przeciwciał 

Leczenie: 

- Metronidazol 10-25 mg/kg dosutnie 1-2 razy dziennie przez 5-7 dni 
- Toltrazuril 5 mg/kg doustnie, po 48 godzinach jeszcze raz (preparat dla gołębi Baycox, rozrzedzić wodą w takiej samej objętości, pół godziny przed podaniem zaaplikowac lek przeciwwymiotny - metoklopramid lub torecan)

​